 |
| محمد غفاری، ملقب به کمال‌الملک |
بیست و هفتم مرداد ماه امسال برابر بود با هفتادمین سالروز درگذشت نقاش نام‌آور، محمد غفاری معروف به کمال‌الملک (۱۲۲۴-۱۳۱۹)، که هنرش از یک سو ستایندگان بی‌شمار داشت، و از سوی دیگر خرده‌گیران آن نیز کم نبودند. ولی آن چه از هر دو سو مورد ستایش قرار می‌گیرد و همگان بر آن اتفاق نظر دارند، شخصیت آزاد منش و بزرگوار اوست.
محمود خوشنام، منتقد هنری، در بی بی سی، به همین مناسبت مقاله‌ای نوشته است که قسمت‌هایی از آن را برایتان باز نوشت می‌کنیم:
کمال‌الملک از یک خانواده اهل فرهنگ و هنر برخاسته بود. در سیزده سالگی از زادگاه خود کاشان به تهران رفت و به تحصیل در دارالفنون پرداخت. در دیداری که ناصرالدین شاه قاجار از دارالفنون به عمل آورد، به تصادف یکی دو تا از کارهای او را دید و پسندید و همین سبب شد که پایش به دربار باز شود. ناصرالدین شاه هم لقب کمال‌الملک را به او اعطا کرد و هم منصب نقاش‌باشی دربار را. بخشی از تابلوهای کمال‌الملک (حدود یکصد و هفتاد قطعه از آفریده‌های او که امضای نقاش‌باشی را بر دامن دارد)، حاصل این دوره از زندگی او در دربار ناصری است.
نخستین تابلوی او با امضای کمال‌الملک که بعدها به معروف‌ترین تابلوی او بدل شد، "تالار آئینه" نام دارد که پنج سال تمام روی آن کار شده است.
کمال‌الملک در سال ۱۲۵۴ به شوق دیدار از آفریده‌های هنری جهان به اروپا رفت و حدود سه، چهار سال در موزه‌های فلورانس و پاریس ( لوور و ورسای) به مطالعه پرداخت و همزمان از روی تابلوهای نقاشان کلاسیک اروپا " کپیه برداری" کرد.
چندی بعد در سفری دیگر به بین‌النهرین رفت و دو سالی در بغداد و کربلا اقامت گزید تا هم امامان را زیارتی کرده باشد و هم موضوع‌هائی را برای آفرینش پیدا کند که دیگران کم‌تر به سراغش رفته باشند. زرگر بغدادی و شاگردش، یهودیان فالگیر، عرب خوابیده و صحرای کربلا، از جمله کارهای شهرت یافته اوست که از این سفر دوم حاصل شده است.
کمال‌الملک، در سال ۱۲۹۰ مدرسه صنایع مستظرفه را در تهران بنیاد کرد و به آموزش شاگرد پرداخت. اما سرانجام در سال ۱۳۰۶ به سبب درگیری با مسئولان وزارت معارف، از کار کناره‌گیری کرد و سرخوردگی‌ها سبب شد که از پایتخت نیز دور شود و به حسین آباد، دهکده‌ای که در حوالی نیشابور برای خود خریده بود، کوچ کند. خیلی از ناظران این کوچ و انزوا جوئی او را ناشی از محدودیت‌هائی می‌دانند که دولت رضا شاهی برای او به وجود می‌آورد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر